Μύκητες Ποδιών
Οι μύκητες ποδιών ή δερματοφυτία ποδιών
γνωστή και ως «πόδι του αθλητή» είναι μια κοινή λοίμωξη των πελμάτων και
των μεσοδακτύλιων περιοχών από μύκητες, με συνηθέστερο το δερματόφυτο.
Πλήττει κυρίως νεαρούς ενήλικες τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω ανόδου της θερμοκρασίας. Χρήζει έγκαιρης διάγνωσης και άμεσης θεραπείας.
Πώς προκαλούνται;
Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των
μυκήτων στα πόδια είναι οι ακόλουθοι:
● Η ζέστη και η υγρασία είναι το περιβάλλον στο οποίο ευδοκιμούν οι
μύκητες. Ιδιαίτερα στα πατώματα κοινόχρηστων χώρων όπως κολυμβητήρια,
γυμναστήρια, αποδυτήρια ή ντους, οι μύκητες μπορούν να επιβιώσουν για μήνες
έως και χρόνια
● Η κακή υγιεινή των ποδιών, η υγρασία λόγω της υπερβολικής εφίδρωσης και η
έλλειψη σωστού αερισμού τους, σε συνδυασμό με τη χρήση υποδημάτων κακής
ποιότητας
● Σακχαρώδης διαβήτης
● Κυκλοφορικές διαταραχές των κάτω άκρων
● Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
● Ηλικιωμένα άτομα
Ποια είναι τα συμπτώματα της μυκητίασης των ποδιών;
Συνήθως, οι μύκητες των ποδιών εκδηλώνονται με δερματικό εξάνθημα ανάμεσα ή
κάτω από τα δάκτυλα, επάνω στο πέλμα ή στα πλαϊνά του ποδιού.
Πρόκειται για μια αρκετά ενοχλητική κατάσταση καθώς το δέρμα ανάμεσα στα
δάκτυλα (συνήθως μεταξύ του τέταρτου και του πέμπτου δακτύλου) σκάει και
ξεφλουδίζει. Στη συνέχεια δημιουργείται ερυθρότητα, το δέρμα μαλακώνει και
σχηματίζονται μικρές ρωγμές ή μεγαλύτερες ραγάδες. Συνυπάρχει κνησμός και
αίσθημα καύσου, τα οποία μπορεί να συνοδεύονται από πόνο.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, δημιουργούνται πληγές και το δέρμα μπορεί να
επιμολυνθεί επιπρόσθετα με βακτήρια και να προκληθεί πυώδης φλεγμονή.
Διάγνωση
Η κλινική διάγνωση για τους μύκητες των ποδιών
πραγματοποιείται από δερματολόγο.
Σε κάποιες περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η λήψη δείγματος από τα
μεσοδακτύλια διαστήματα και η εξέταση από τον μικροβιολόγο, για να
επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να ταυτοποιηθεί ο τύπος του μύκητα.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Η έγκαιρη διάγνωση της μυκητίασης είναι το κλειδί για την επιτυχή θεραπεία.
Η τοπική αντιμυκητιασική θεραπεία είναι επαρκής και αποτελεσματική στην
πλειοψηφία των περιπτώσεων.
Σε μερικούς κλινικούς τύπους της μυκητίασης των ποδιών, οι οποίοι είναι
ανθεκτικοί στην τοπική θεραπεία, τις εκτεταμένες μορφές καθώς και τις
χρόνιες και υποτροπιάζουσες περιπτώσεις, κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση
συστηματικής θεραπείας με χάπια από το στόμα.
Πρέπει να τονιστεί, ότι είναι πολύ σημαντικό να τηρηθεί σωστά η διάρκεια της θεραπείας. Αν γίνει πλημμελής θεραπεία, εάν δηλαδή ο ασθενής διακόψει τη θεραπεία πριν ολοκληρώσει τον κύκλο της, τότε μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια, επίμονη και επίπονη δερματοπάθεια, η οποία μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος όπως τα νύχια ή οι μηροβουβωνικές περιοχές.
Ονυχομυκητιάσεις
Η ονυχομυκητίαση είναι μια χρόνια προϊούσα λοίμωξη των
νυχιών, που προκαλείται συνήθως από δερματόφυτα και λιγότερο συχνά από είδη
Candida. Επηρεάζει συνήθως τα νύχια των ποδιών και σπανιότερα των χεριών.
Εμφανίζεται σταδιακά, οπότε μια διαφορά στην όψη ή την αίσθηση των νυχιών
μπορεί να αποτελεί ένα πρώτο σύμπτωμα για την εκδήλωση της ονυχομυκητίασης.
Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και με τη σωστή θεραπεία, μπορεί να εξελιχθεί
σε χρόνια πάθηση.
Γιατί εμφανίζονται;
Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση των ονυχομυκητιάσεων
είναι οι ακόλουθοι:
● Σακχαρώδης διαβήτης
● Κυκλοφορικές διαταραχές των κάτω άκρων
● Τραυματισμοί στα νύχια
● Θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
● HIV λοίμωξη
● Για την ονυχομυκητίαση των ποδιών, ο σημαντικότερος παράγοντας είναι το
ζεστό και υγρό περιβάλλον, όπως είναι αυτό μέσα στα κλειστά παπούτσια.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ονυχομυκητίασης;
Η μυκητιασική λοίμωξη του νυχιού μπορεί να επηρεάσει μέρος του νυχιού,
ολόκληρο το νύχι ή πολλά νύχια. Περίπου το 80% των ονυχομυκητιάσεων αφορά
τα πόδια, κυρίως τα μεγάλα δάκτυλα. Υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά
συμπτώματα που πρέπει να παρατηρήσει κάποιος όπως:
● Νύχια με λευκωπό χρώμα, που με την πάροδο του χρόνου γίνεται κίτρινο και
μπορεί να αποκτήσει καστανή χροιά
● Πάχυνση των νυχιών
● Νύχια εύθρυπτα, που σπάνε εύκολα και παρουσιάζουν ρωγμές
● Νύχια που αποκολλώνται από το δέρμα
● Νύχια που πονάνε κατά τη βάδιση
● Άσχημη οσμή, που προέρχεται από τα μολυσμένα νύχια
Διάγνωση
Η σωστή και έγκαιρη διάγνωση είναι το πιο βασικό στοιχείο για την
αποτελεσματική θεραπεία της ονυχομυκητίασης. Όσο πιο γρήγορα αντιμετωπιστεί
η μυκητιασική λοίμωξη στα νύχια, τόσο πιο εύκολη και γρήγορη είναι η
αποκατάσταση της βλάβης.
Η διάγνωση, περιλαμβάνει τη λήψη υλικού από τα νύχια και εξέταση από το
μικροβιολογικό εργαστήριο. Ακολουθεί καλλιέργεια ώστε να αναγνωριστεί ο
μύκητας που προκαλεί τη μόλυνση και γίνεται αντιμυκητόγραμμα για να
ελεγχθεί η ευαισθησία του μύκητα σε διάφορες φαρμακευτικές ουσίες. Με βάση
τα αποτελέσματα της εξέτασης, διαμορφώνεται το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Η φαρμακευτική αγωγή με τη μορφή τοπικών σκευασμάτων ή χορηγούμενη από το
στόμα, αποτελεί την κλασική αντιμετώπιση της ονυχομυκητίασης.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα συχνά δεν είναι ικανοποιητικά, με αρκετά μεγάλο
ποσοστό υποτροπής, ακόμα και στις περιπτώσεις που αρχικά η θεραπεία ήταν
αποτελεσματική. Αυτό συμβαίνει γιατί συχνά τα αντιμυκητιασικά σκευάσματα
δεν εισέρχονται πλήρως στην πλάκα του νυχιού για να δράσουν ικανοποιητικά.
Σε πολλές περιπτώσεις, η ονυχομυκητίαση επιμένει για μήνες ή ακόμα και
χρόνια, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να διστάζουν να υποβληθούν σε θεραπεία ή
να αποθαρρύνονται λόγω της μακράς διάρκειάς της και να τη διακόπτουν
προτού ολοκληρωθεί το απαραίτητο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, ειδικά σε
ηλικιωμένα άτομα με επιβαρυμένη υγεία ή σε ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα
για τα οποία λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να εμφανιστούν κάποιες
παρενέργειες από τη λήψη φαρμάκων, οπότε η θεραπεία περιπλέκεται.
Ένας από τους πιο σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης της ονυχομυκητίασης
είναι η θεραπεία με fractional laser CO2.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με τοπική ή από
του στόματος φαρμακευτική αγωγή.
● Διοχετεύει επιλεκτικά την ενέργεια στον ιστό στόχο
● Έχει άμεση δράση στους μύκητες, χωρίς να επηρεάζει και να επιβαρύνει τον
υπόλοιπο οργανισμό.
● Είναι ασφαλής ανεξαρτήτου ηλικίας, φαρμάκων που λαμβάνει ο ασθενής ή
άλλων καταστάσεων (κατάλληλο για εγκύους, υπερήλικες, κ.α.)
● Ενισχύει τη φυσιολογική ανάπτυξη των νυχιών
● Έχει εύκολη και γρήγορη αποκατάσταση
● Δεν απαιτεί χρόνο αποθεραπείας με άμεση επιστροφή στις καθημερινές
δραστηριότητες
Η θεραπεία με Laser βασίζεται στη θεωρία της επιλεκτικής φωτοθερμόλυσης, η
οποία εξ’ ορισμού εξασφαλίζει την ακριβή και αποτελεσματική στόχευση της
βλάβης, χωρίς να επηρεάζονται οι παρακείμενες περιοχές.
Η αποτελεσματική μυκητοκτόνα δράση της θεραπείας επιτυγχάνεται χάρη στην
ευαισθησία των μυκήτων σε θερμοκρασίες υψηλότερες των 55 βαθμών Κελσίου, οι
οποίες προκαλούνται από την απορρόφηση της ενέργειας του Laser.
Επιπλέον, οι πολλαπλές “μικροθεραπευτικές ζώνες” (στήλες εξάχνωσης) που
δημιουργούνται από το Laser CO2 στους ιστούς των νυχιών, επιτρέπουν τη
βαθύτερη διείσδυση των τοπικών αντιμυκητιασικών παραγόντων.
Ο θεραπευτικός συνδυασμός Fractional Laser CO2 με τοπική φαρμακευτική
αγωγή, αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη και αποτελεσματική θεραπευτική οδό
για ασθενείς στους οποίους τα φάρμακα από το στόμα είναι αναποτελεσματικά ή
δεν επιτρέπεται να ληφθούν.
Τρόποι πρόληψης της μυκητίασης των ποδιών και των ονυχομυκητιάσεων
Οι παρακάτω τρόποι αποτελούν τις κυριότερες τακτικές πρόληψης της
μυκητίασης των ποδιών και των ονυχομυκητιάσεων:
● Προσπαθήστε να κρατάτε τα πόδια σας στεγνά. Ιδιαίτερα ανάμεσα στα
δάχτυλα, είναι πολύ βασικό το πολύ καλό στέγνωμα με χαρτί ή σεσουάρ.
● Αλλάζετε συχνά κάλτσες και επιλέξτε τις με βάση την απορροφητικότητά
τους.
● Μην περπατάτε ξυπόλητοι σε κοινόχρηστους χώρους.
● Μην ανταλλάζετε παπούτσια ή κάλτσες με άλλα άτομα.
● Ενημερωθείτε από εξειδικευμένο γιατρό για το σωστό κόψιμο των νυχιών και
εφαρμόστε το με συνέπεια.
● Αποφύγετε τα τραυματικά πεντικιούρ και σιγουρευτείτε για την αποστείρωση
των σύνεργων που χρησιμοποιούνται.
● Συχνός έλεγχος στα πόδια για πιθανούς τραυματισμούς και αλλοιώσεις.